Yeni Bir Otomobil Modelinin Macerası

Yeni Bir Otomobil Modelinin Macerası

Ürün Geliştirme Döngüsü

Bir otomobilin tasarımdan satış aşamasına uzanan yolculuğu, yıllar süren, kimi zaman milyarlarca dolarlık yatırım gerektiren ve binlerce kişinin emeğini barındıran, son derece karmaşık bir süreçtir. Bu yolculuk otomobil teknolojisinde "ürün geliştirme döngüsü" olarak adlandırılır ve her biri kritik öneme sahip bir dizi iç içe geçmiş aşamadan oluşur.

 

Otomobil üretiminde her şey, bir "fikir" veya "konsept" ile başlar. Strateji ekipleri, pazardaki gelecek yönelimleri, rakip modelleri, yasal düzenlemeleri ve tüketici beklentilerini derinlemesine analiz eder. Bu analizlerin sonucunda, "Pazarın beş yıl sonra ihtiyaç duyacağı araç nedir?" sorusuna bir yanıt aranır çünkü yeni bir modelde bu işin 5 yıldan az sürdüğü pek görülmemiştir. Bu noktada, bir ürün planlama ekibi devreye girerek hedef kitleyi, fiyat aralığını, temel özellikleri, aracın sınıfını, kasa tipini, planlanan yenilikçi özellikleri ve aracın ruhunu tanımlayan bir brief (özet) hazırlar.

 

Bu brief, bazen dış kaynak olarak kullanılan (outsourcing) tasarım ekibi için kutsal bir metin niteliği taşır. Tasarımcılar, bu brieften yola çıkarak, yüzlerce hatta binlerce serbest çizim yapar. Gerçekten de herşey hayal etmekle başlar otomotiv sektöründe. Çizimlerde herşey serbesttir, en uçuk otomobil tasarımları bile ortaya konabilir.

 

En beğenilen birkaç tasarım, dijital ortamda 3 boyutlu modele dönüştürülür. Artık sıra, tasarım stüdyosunun en dramatik ve heyecan verici anlarından birine, kil model olarak aracın bir maketinin yapılmasına gelir. Bu fiziksel model, ekibin aracı üç boyutlu olarak her açıdan görmesini, ışığın kaporta üzerindeki yansımasını hissetmesini ve en ince detaylara kadar müdahale etmesini sağlar.

 

Tasarım onaylandıktan sonra, iş mühendislik sürecine gelir. Böylece sanat ve teknoloji, yaratıcı zekâ ile dijital dünya yeni bir ürünü meydana çıkarmak için iş birliğine başlar. Seçilen platformun teknik altyapısıyla mühendisler otomobil tasarımını üretilebilir, güvenli, verimli ve performanslı bir araca dönüştürme işine başlarlar. Motor, şanzıman, süspansiyon, yakıt deposu, egzoz sistemi, elektrik kabloları ve en önemlisi yolcular gibi binlerce parçanın, platformun imkanlarını kullanarak en verimli şekilde nasıl yerleştirileceği belirlenir.

 

Elektrikli araçlarda bu temel aksamın bazıları yoktur, bazı aksam ise değiştirilir mesela yakıt deposu yerine bataryalar yerleştirilir. Elektrikli araç şarj istasyonlarına uygun soketler ve kablolama için hazırlık yapılır.

 

Herşey böyle yazıldığı gibi kolay olmaz tabii.  Tasarımcılar estetik kaygılarla hareket ederken, mühendisler üretilebilirlik, maliyet ve fizik kuralları gibi sert gerçekleri dikkate alarak sorunları çözmek zorundadır. Bu aşamada belki farlardan biri küçülür, bagajın eğimi değişir veya çamurluk çizgisi yumuşar, sonuç olarak tasarımda ufak tefek değişiklikler yapılabilir. Son rötuşlardan sonra aracın dijital bir ikizi yapılarak simülasyonlarda sanal testten geçirilir. Aaerodinamik, çarpışma testleri, gürültü ve titreşim analizleri, hepsi sanal ortamda, milyonlarca kez tekrarlanır.

 

Bundan sonra, sıra "prototip" üretimine gelir. Bu, otomobilin ilk fiziksel ve çalışan örnekleridir. Bu araçlar, büyük ölçüde el işçiliğiyle, özel atölyelerde üretilir. Prototiplerin amacı, dijital simülasyonların doğruluğunu teyit etmek, mühendisliği gerçek yol koşullarında test ederek ortaya çıkan sorunları tespit etmektir. Böylece kamuflajlı testler başlar. Otomotiv medyasının görüntülediği, üzeri siyah-beyaz desenli veya yalancı panellerle kaplı araçlar işte bu prototiplerdir. Bu kamuflajın amacı, aracın nihai tasarımını ve bazı teknik detaylarını rakiplerden gizlemektir.

 

Bu prototipler, dünyanın dört bir yanındaki en zorlu iklim ve yol koşullarına maruz bırakılır. Dondurucu soğuklarda, çöl şartlarında, bozuk zeminlerde ve virajlı parkurlarda yakıt verimliliği, motor gücü, yol tutuş ve sürüş güvenliği gibi özellikleri otomobil test sürüşü ile tespit edilir. Her test sürüşü sonrası, veriler toplanarak verim, aşınma, arıza gibi belirtiler raporlanır. Bu döngü, aracın güvenilirliği ve dayanıklılığından emin olunana kadar defalarca tekrarlanır.

 

 

Prototip testlerine paralel olarak üretim hattındaki robotlar programlanır ve kalıplar hazırlanır. "Seri üretim" aşaması, bu dev yatırımın meyvelerinin toplanmaya başladığı andır. Bu sırada, bir diğer kritik süreç olan "homologasyon" devam eder. Homologasyon, aracın satılacağı her ülkenin (örneğin, AB, ABD, Çin) güvenlik, emisyon, çevre ve teknik standartlarına uygun olduğunun resmi olarak onaylanmasıdır. Yetkili kuruluşlar, üretimden rastgele seçilen araçları alarak bağımsız laboratuvarlarda çarpışma testleri, emisyon ölçümleri ve diğer tüm yasal testleri gerçekleştirir. Bu süreçten başarıyla geçemeyen bir aracın satışı yasal olarak imkansızdır.

 

Tüm bu aşamalar başarıyla tamamlandığında, nihayet "lansman" ve "tanıtım" zamanı gelir. Lansman otomobil piyasasının durumuna göre uluslararası bir otomobil fuarında veya özel olarak düzenlenen bir organizasyonda gerçekleşir. Otomotiv basını ilk sürüş etkinliklerinde yeni modeli test etme ve ilk izlenimlerini yazma fırsatı bulur. Bu yorumlar, kamuoyu algısında önemli bir rol oynar. Aynı zamanda, pazarlama kampanyası tüm hızıyla devreye girer, rakip otomobil fiyatları kontrol edilir, fiyat listesi hazırlanır, otomobil yedek parça fiyat ve stokları servislerde hazırlanır.

 

Lansmana paralel olarak ilk müşterilere “size özel kampanyalar”, ilk fiyat artışı öncesi özel imkanlar, aracın ikinci el otomobil modelinin takas kampanyası gibi imkanlar sunularak ilgi uyandırılır, kampanyalı araçlar tespit edilir. Bayiler, sıfır araç vitrinlerine yeni modeli koyar, satış eğitimlerini tamamlar ve banttan ilk inen araçlar müşterilere teslim edilerek üretim döngüsü tamamlanır.

 

Her araç modelinin hikayesi aşağı yukarı böyledir. Yine de her modelde bazı işler farklılık arzedebilir. Aynı modelin yeni kasasında veya makyajlanmış versiyonda elde hazır bir model ve altyapısı olduğu için işler biraz daha hızlı gider, yolda giden aracın aldığı eleştiriler beğeniler toplanır, arızalar giderilir, otomobil bakım onarım süreçleri takip edilir, tasarım yenilenir.

 

Modelin teknolojisinin veya yakıt tipinin değiştirilmesi mesela elektrikli veya hibrit araç geçişi gibi süreçler varsa yukarıdaki üretim aşamalarına birçok teknolojik faktör eklenir. Otomobil markalarının kendilerine özel süreçleri de bu döngü içinde yer alır. Rekabetin global ölçekte artmasıyla, son yıllarda teknolojinin daha çok devreye girdiği ve tüm üretim süreçlerine yapay zekâ destekli sistemlerin eklemlendiği daha hızlı ve daha verimli ürün geliştirme döngüleri hayatımıza girmeye devam etmektedir.